เมื่อลมหนาวเย็นพัดผ่านเข้ามาเยือน คงดีไม่น้อยที่จะเรียนรู้ วิธี ปลูกต้นกุหลาบ เพื่อให้ผลิดอกงดงามให้ชม หากแต่จะทำอย่างไรจึงจะดูแลกุหลาบให้มีอายุยืน ผลิดอกงดงามได้ตลอดทั้งปี มาเรียนรู้เทคนิคฉบับย่อกัน
วิธี ปลูกต้นกุหลาบ เหมือนจะง่ายแต่ก็ต้องใส่ใจเป็นพิเศษ ต้นกุหลาบ เป็นไม้ดอกที่มีเสน่ห์งดงามและเป็นที่นิยมอย่างมาก หลายคนคิดว่าการปลูกกุหลาบให้ออกดอกงดงามคงอยู่ตลอดทั้งปีนั้น คงเป็นไปได้ยาก เนื่องจากกุหลาบจะมีการเจริญเติบโตได้ดี ในช่วงเปลี่ยนจากฤดูร้อนเป็นฤดูฝน ระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงมิถุนายน ร่วมถึงต้นฤดูหนาวเมื่อหมดฝนตลอดจนฤดูหนาว ช่วงระหว่างเดือนพฤศจิกายนจนถึงกุมภาพันธ์ และจากสภาพอากาศในเมืองไทยบางพื้นที่ค่อนข้างร้อน จึงทำให้กุหลาบที่ปลูกไม่มีดอก หรือดอกที่ออกนั้นเหี่ยวเฉาโรยราไปตามสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลง
ถึงแม้ว่าในบ้านเราจะมีสภาพอากาศที่เป็นอุปสรรคต่อการปลูกกุหลาบ แต่ก็ใช่ว่าการ ปลูกกุหลาบ ให้ออกดอกสวยงามจะเป็นไปไม่ได้เลย สำหรับนักปลูกมือใหม่ ที่มีความสนใจในการเริ่มต้นปลูกต้นกุหลาบ เราก็จะมาแนะนำวิธีการปลูกเลี้ยง ดูแลต้นกุหลาบให้เติบโตออกดอกงดงามตลอดทั้งปีได้ง่าย ๆ ดังนี้
ผู้ที่มีความสนใจต้องการปลูกกุหลาบ ควรเริ่มจากการเลือกพื้นที่บริเวณที่ต้องการปลูก ซึ่งกุหลาบจะปลูกได้ดีในภาคเหนือหรือทางภาคอีสานตอนบน เนื่องจากมีสภาพอากาศที่ค่อนข้างเย็น หากเป็นพื้นที่ที่มีอากาศร้อน เช่น ภาคกลาง พื้นที่ปลูกควรมีแสงแดดอย่างน้อย 6 ชั่วโมง อากาศโปร่ง ไม่ร้อนจนเกินไป
ศึกษาสายพันธุ์กุหลาบ เลือกกุหลาบพันธุ์ที่ชอบและสนใจจะปลูก สำหรับมือใหม่ควรเลือกพันธุ์ที่แข็งแรงทนทานและปลูกได้ดีในเมืองไทยมาลองเลี้ยงก่อน เช่น กุหลาบพันธุ์ วาเลนไทน์ (Valentine) ที่หาซื้อได้ไม่ยาก, เกอร์ทรูด เกรกอรี่ (Gertrude Gregory), ออเนอร์ (Honor) พันธุ์ แองเจลา (Angela), แกลร์มาแต็ง (Clair Matin), คอมแพสชั่น (Compassion), ดอนฮวน (Don Juan), ไดอานา (Diana) และ พีซ (Peace) รวมทั้งกลุ่มกุหลาบอังกฤษซึ่งเป็นที่นิยมและมีหลายพันธุ์ให้เลือกปลูก เช่น อับราฮัม ดาร์บี้ (Abraham Darby), เอแกลนไทน์ (Eglantyne), อิงลิชการ์เด้น (English Garden), แพตออสติน (Pat Austin)
พันธุ์กุหลาบ น่าปลูกก่อนรู้ วิธี ปลูกต้นกุหลาบ
เตรียม ดินปลูกกุหลาบ
เตรียมดินที่เหมาะสำหรับการปลูกกุหลาบ ควรเป็นดินร่วนหรือดินร่วนปนทรายที่มีความโปร่ง เมื่อรดน้ำแล้วสามารถระบายน้ำได้เป็นอย่างดี และสามารถนำปุ๋ยคอกเก่าที่ย่อยสลายแล้วมาผสม เพื่อเพิ่มความโปร่งและให้ธาตุอาหารของดินได้
ต้นกุหลาบ สามารถปลูกได้ทั้งในกระถางหรือลงดิน ขึ้นอยู่กับพื้นที่ตามความสะดวก หากมีพื้นที่น้อยปลูกลงกระถาง สิ่งสำคัญคือกระถางนั้นต้องมีรูระบายน้ำมากพอ และมีขนาดที่เหมาะสม ตั้งในบริเวณที่ได้รับแสงแดดเพียงพอ ส่วนใครที่มีพื้นที่เพียงพอต่อการลงดิน ควรระวังเรื่องการระบายน้ำและระยะห่างในการปลูก เพื่อที่ต้นจะได้ชิดกันจนเกินไป ซึ่งช่วยให้ต้นเติบโตได้เต็มที่ ออกดอกสวยงาม และดูแลรักษาได้ง่าย
การดูแลรดน้ำต้นกุหลาบ ควรใช้น้ำสะอาดไม่มีสิ่งสกปรกเจือปน ไม่เป็นกรดหรือด่างเกินไป สำหรับช่วงเวลาควรรดน้ำอย่างสม่ำเสมอทุกวันตอนเช้าที่มีแสงแดดอ่อน ๆ ซึ่งไม่ควรรดในช่วงที่มีแสงแดดแรง ๆ ยิ่งในช่วงฤดูร้อนจะทำให้ใบเฉาหรือเกิดรอยไหม้ ส่วนช่วงฤดูฝน อาจไม่จำเป็นต้องรดน้ำบ่อย เพราะจะทำให้ดินแฉะรากเน่า จนต้นกุหลาบตายได้
ให้เวลาในกับการดูแลใส่ใจต้นกุหลาบอยู่เสมอ ตัดแต่งกิ่งให้เป็นทรงพุ่ม ใส่ปุ๋ยให้พอเหมาะ ดูแลไม่ให้โรคแมลงรบกวน เท่านี้กุหลาบของคุณก็จะผลิดอกสวยได้ตลอดปี
เทคนิค การตัดแต่งกุหลาบ
จุดประสงค์หลักคือ ทำให้กุหลาบมีพุ่มสวยงาม โดยตัดแต่งกิ่งแห้ง เป็นโรค กิ่งที่ซ้อนกันหรือเบียดกัน แบ่งเป็น 3 ระดับคือ ตัดเบา ที่เน้นตัดแต่งกิ่งที่เกะกะ หรือตัดดอกไปใช้งาน ตัดกลาง เน้นการตัดกับต้นที่ไม่แข็งแรงมากนัก ให้กิ่งมีความยาวพอสมควร ไม่มากหรือน้อยไป และตัดหนัก เหมาะกับต้นที่แข็งแรง โดยตัดแต่งกิ่งเล็กออก จนเหลือแต่กิ่งประธาน เปรียบเทียบ ดังภาพ
โรคแมลงศัตรูที่สำคัญ
ทั้งนี้การปลูกกุหลาบไม่เพียงแต่เลือกฤดูกาลสภาพอากาศให้เหมาะสม แต่การดูแลเอาใจใส่ในทุกขั้นตอนการปลูกเลี้ยงสำคัญยิ่งกว่า ดังนั้น กุหลาบจะออกดอกสวยงามได้ จึงจำเป็นต้องอาศัยการเลี้ยงดูที่ดี ซึ่งคุณลุงพจนา นาควัชระ ผู้เขียนหนังสือ กุหลาบ : Roses ได้กล่าวไว้ว่า
“หนังสือเล่มนี้เขียนด้วยความหวังในเบื้องต้น ว่าจะทำให้คนอ่านได้ความรู้ เพลิดเพลินกับเรื่องราวและความงามของกุหลาบพันธุ์ต่างๆ แต่ถ้าทำให้คนที่ไม่เคยปลูกกุหลาบกระโดดลงมาปลูกกับเขาบ้าง หรือช่วยให้คนที่ปลูกอยู่แล้วปลูกได้ดีขึ้น ก็ถือว่าประสบความสำเร็จอีกขั้นหนึ่ง แต่ด้วยเหตุผลใดก็ตาม ถ้าหนังสือเล่มนี้เป็นแรงกระตุ้นให้สวนกุหลาบ เกิดขึ้นในเมืองบางเมืองที่อากาศเหมาะพอที่จะปลูกได้ หรือทำให้คนปลูกกุหลาบที่กำลังจะยอมแพ้ฮึดสู้ขึ้นมาอีก ก็จะถือเป็นความสำเร็จสุดยอด”
อ่านเพิ่มเติมในหนังสือ กุหลาบ : Roses โดย พจนา นาควัชระ โดยสำนักพิมพ์บ้านและสวน
เรื่อง : จุฑามาศ ศรีสนทอง, อุไร จิรมงคลการ
ภาพ : อภิรักษ์ สุขสัย