SolarMove – เคลื่อนแสงสว่างสู่พื้นที่ห่างไกล

Grid Brief

ประชาชนอีก 0.03% ของประเทศไทยยังไม่มีไฟฟ้าใช้ เพราะอาศัยอยู่ในพื้นที่ติดป่าสงวนหรืออุทยานแห่งชาติ อีกทั้งบางส่วนยังไม่มีเอกสารสิทธิ์ที่จำเป็นต่อการยื่นขอใช้ไฟฟ้า
Solar Move เป็นระบบผลิตไฟฟ้าพลังแสงอาทิตย์แบบเคลื่อนย้ายได้ คิดค้นโดย กฟภ. และ สวทช. เพื่อใช้กระจายไฟฟ้าสู่พื้นที่ที่อยู่ห่างไกลและยังไม่มีไฟฟ้าใช้
ไฟฟ้าพลังแสงอาทิตย์ช่วยเพิ่มรายได้ต่อครัวเรือน สร้างอาชีพสีเขียวและส่งผลดีต่อสิ่งแวดล้อม

หากอ้างอิงจากข้อมูลในปี พ.ศ. 2563 ของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (PEA) เราจะพบว่ายังมีประชาชนอีกร้อยละ 0.03 ของประเทศไทยที่ไม่มีพลังงานไฟฟ้าใช้ เนื่องจากข้อจำกัดทางกฎหมายบางประการ ดังนั้น นวัตกรรม ‘SolarMove’ จึงถูกคิดค้นขึ้นเพื่อนำพาแสงสว่างเคลื่อนที่ไปสู่ประชาชนเหล่านั้น ด้วยความหวังที่จะพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของพวกเขาให้ดีขึ้น

ไฟฟ้าคือโอกาส

ผู้หญิงชาวปกากะญอมีเด็กผู้ชายตัวเล็กนั่งอยู่บนตัก

เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ตัวแทนกลุ่มชาติพันธุ์ (ชาวปกากะญอ) 10 ตำบล ในเขต อ.แม่ละมาด และ อ.ท่าสองยาง จ.ตาก ได้เข้ายื่นหนังสือร้องเรียนต่อประธานกรรมาธิการ (กมธ.) กิจการศาล องค์กรอิสระ องค์กรอัยการ รัฐวิสาหกิจ องค์การมหาชน และกองทุนสภาผู้แทนราษฎร เรื่องที่หมู่บ้านยังไม่มีไฟฟ้าและสัญญาณอินเทอร์เน็ตใช้ เพราะอยู่ในเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติ แม้ว่าชาวบ้านจากหมู่บ้านบางแห่งจะอยู่ในพื้นที่นั้นมาก่อนก็ตาม นอกจากนี้ ข้อมูลจากการสำรวจของ PEA ยังพบว่า มีครัวเรือนอีกจำนวนมากในภาคใต้ที่ยังไม่มีไฟฟ้าใช้ เนื่องจากไม่มีเอกสารสิทธิ์ในการยื่นขอใช้ไฟฟ้า นี่จึงเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้ประชาชนขาดการเข้าถึงโอกาสต่างๆ ที่จะมายกระดับคุณภาพชีวิตของพวกเขา

นวัตกรรม SolarMove จะเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยนำไฟฟ้าเข้าถึงประชาชนได้สะดวกขึ้น ขณะนี้มีพื้นที่ทดสอบการใช้งานแล้ว ได้แก่ พื้นที่บ้านแม่เหลอ จ.แม่ฮ่องสอน พื้นที่บ้านหม่องกั๊วะ จ.ตาก พื้นที่บ้านปิล๊อคคี่ จ.กาญจนบุรี และพื้นที่บ้านคีรีล้อม จ.ประจวบคีรีขันธ์

ไฟฟ้าเคลื่อนที่

เพื่อให้ประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกลหรือในถิ่นทุรกันดารได้มีไฟฟ้าใช้ กองทุนวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีของ PEA ร่วมกับ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) จึงคิดค้นพัฒนานวัตกรรมขึ้นมา ในชื่อ SolarMove ซึ่งถือเป็นต้นแบบระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์แบบเคลื่อนย้ายได้ เพื่อใช้งานในชุมชนพื้นที่ห่างไกล

SolarMove มีลักษณะเป็นกล่องสี่เหลี่ยมขนาดเล็ก สามารถเปิดกางแผงโซลาร์ที่พับไว้ภายในออกได้ โดยอุปกรณ์ต่างๆ ทั้งในส่วนผลิตและส่วนกักเก็บจะติดตั้งอยู่ในชุดเดียวกัน และจ่ายพลังงานไฟฟ้าได้ทั้งระบบไฟฟ้ากระแสตรงและระบบไฟฟ้ากระแสสลับ จึงไม่ต้องยุ่งยากในการติดตั้งโครงสร้างถาวร ทั้งยังดูแลซ่อมแซมสะดวก

SolarMove มีลักษณะเป็นกล่องสี่เหลี่ยมที่เปิดกางแผงโซลาร์ที่พับไว้ในกล่องได้

นอกจากนี้ยังมีฟังก์ชันอื่นๆ ที่ปรับได้ตามการใช้งาน เช่น มีไฟฟ้าส่องสว่าง มีระบบตรวจสอบสถานะการทำงานของอุปกรณ์ มีระบบวัดปริมาณไฟฟ้าสำรองที่เหลือและระบบเพิ่มกำลังการจ่ายไฟฟ้า เป็นต้น

นวัตกรรม SolarMove จะเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยนำไฟฟ้าเข้าถึงประชาชนได้สะดวกขึ้น ขณะนี้มีพื้นที่ทดสอบการใช้งานแล้ว ได้แก่ พื้นที่บ้านแม่เหลอ จ.แม่ฮ่องสอน พื้นที่บ้านหม่องกั๊วะ จ.ตาก พื้นที่บ้านปิล๊อคคี่ จ.กาญจนบุรี และพื้นที่บ้านคีรีล้อม จ.ประจวบคีรีขันธ์

แสงอาทิตย์: พลังสีเขียว

กรีนพีซประเทศไทยและผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐกิจและพลังงาน ได้จัดทำ “ปฏิวัติพลังงาน 1 ล้านหลังคาเรือน ภายใน 3 ปี” ด้วยข้อเสนอในการนำเทคโนโลยีโซลาร์เซลล์เข้ามาติดตั้งบนหลังคาครัวเรือน โรงเรียน และ โรงพยาบาล หนึ่งล้านหลังคาเรือนภายใน 3 ปี (พ.ศ. 2564-2566) เพื่อช่วยฟื้นฟูเศรษฐกิจไทยและชะลอวิกฤตโลกร้อนได้ด้วย

รายละเอียดในข้อเสนอนี้ คือการติดตั้งระบบโซลาร์รูฟท็อป (Solar Rooftop) 3,000 เมกะวัตต์ในระยะเวลา 3 ปี จะช่วยลดมลพิษในอากาศจากการปล่อยออกไซด์ของไนโตรเจน (NOX) ลงได้ประมาณ 10,098 ตันต่อปี และจะช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกประมาณ 4.52 ล้านตันต่อปี เทียบเท่ากับการดูดซับของพื้นที่ป่า 3 ล้านไร่

นอกจากจะช่วยให้ครัวเรือนประหยัดค่าไฟฟ้า 10,403 ล้านบาทต่อปีแล้ว ยังช่วยให้เกิดการจ้างงานของภาคเศรษฐกิจสีเขียวที่เป็น ‘อาชีพแห่งอนาคต’ ในระดับโลก เช่น เจ้าหน้าที่ติดตั้ง 38,333 ตำแหน่ง พนักงานดูแลรักษา 15,000 ตำแหน่ง วิศวกรมากกว่า 3,750 ตำแหน่ง ช่างเทคนิค 15,500 ตำแหน่ง และ ฝ่ายบริหาร/ธุรการประมาณ 5,000 ตำแหน่ง อีกทั้งยังมีการคาดการณ์ว่า การติดตั้งโซลาร์รูฟท็อปนี้จะทำให้เกิดการกระจายรายได้ให้แรงงานได้ประมาณ 3,200 ล้านบาทต่อปีเลยทีเดียว

พลังแสงอาทิตย์จึงไม่ใช่แค่การให้แสงสว่างและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นแก่ประชาชนในพื้นที่นั้น แต่ยังหมายถึงคุณภาพชีวิตของกลุ่มแรงงานที่เกี่ยวข้องกับการติดตั้งโซลาร์รูฟท็อปและคุณภาพของสิ่งแวดล้อมที่ดีขึ้นด้วยเช่นกัน